ტოლერანტობის და მრავალფეროვნების ინსტიტუტი

ეკლესია, რომელიც ქალებმა გადაარჩინეს

საკურთხევლის წინ თივაა გაშლილი. ორ რიგად გაყოფილი მრევლი მგალობლებს უსმენს. ეკლესიაში ბავშვები ხელში სანთლებით შემოდიან და საკურთხევლისკენ მიემართებიან, სადაც ეპისკოპოსი ლიტურგიისთვის ემზადება. საკურთხევლის კედელი ჭერს ვერ წვდება, დაუსრულებელია. თუმცა ასეც დარჩება, რადგან ეს არქიტექტურაში გამოხატული სიმბოლოა, რომ ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესია მუდმივად სწავლობს და იზრდება.

„ამბობენ, რომ პოეტი კაცი ჩვენს ქალაქში გალახეს იმის გამო, რომ მას ისეთი ფერის ტანსაცმელი არ ეცვა, როგორიც მის მომხვდურებს ესიამოვნებოდათ. თუ ტანსაცმლის ფერის გამო შეიძლება ადამიანის ხელყოფა, რა აზრი აქვს ჩვენს დღევანდელ შობას?“ - ამ სიტყვებით მიმართა ტაძარში შეკრებილ მრევლს ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის ეპისკოპოსმა მალხაზ სონღულაშვილმა.

„ეკლესია უნდა მიხვდეს, რა არის მისი ხალხის დღევანდელი საფიქრალი და სატკივარი“, - ამბობენ ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის წინამძღოლები.

მნიშვნელოვან მოვლენებზე ხმამაღლა საუბარი და განსხვავებული იდენტობის მქონე ადამიანების მხარდაჭერა ამ ეკლესიისთვის უცხო არ არის - უახლეს ისტორიაში ევანგელურ-ბაპტისტურმა ეკლესიამ ჩაგრული და დისკრიმინირებული ადამიანებისთვის საჯაროდ გამოხატული მხარდაჭერით საზოგადოებას თავი არაერთხელ დაამახსოვრა. მაგალითად, როცა იეჰოვას მოწმეებს, მუსლიმებს, ეზიდებს და სხვა სარწმუნოების ადამიანებს დევნიდნენ რელიგიის სახელით, ევანგელურ-ბაპტისტურმა ეკლესიამ მათ გვერდით დგომა არჩია.

2017 წელს ევანგელურ-ბაპტისტურ ეკლესიას საქართველოში არსებობის 150 წელი შეუსრულდა. ამ დროის განმავლობაში ეკლესიამ რეფორმების ტალღა შედარებით მოკლე დროში გაიარა და დღეს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი რელიგიური გაერთიანებაა, რომელიც ადამიანის უფლებების დაცვის სადარაჯოზე დგას. ამ ეკლესიას ინტერრელიგიური დიალოგის ხელშეწყობასა და ტოლერანტობის კულტურის განვითარებაში დიდი წვლილი შეაქვს.

ეპისკოპოსების ქადაგებებში ხშირად მოისმენთ საუბარს ადგილობრივ და გლობალურ პრობლემებზე - დისკრიმინაციაზე, რასიზმზე, დაბინძურებულ გარემოსა და ეკოლოგიაზე. ეს ეკლესია, როგორსაც მას დღეს ვიცნობთ, საბჭოთა რეპრესიების გამოცდილებამ, ქალების მიერ გადარჩენილმა რწმენამ და სიახლეების მიმართ ღიაობამ შექმნა.

„რელიგია იმისთვის გვინდა, რომ ყველა ადამიანში დაგვანახოს ღმერთი, ვინც არ უნდა იყოს ეს ადამიანი და თუ რელიგია მეტყვის თუნდაც ერთ ადამიანზე, რომ მას უნდა გავემიჯნო და მოვიძულო ან მას ზემოდან გადავხედო, ასეთ რელიგიას ჩალის ფასი აქვს“, - აღნიშნავს ეპისკოპოსი მალხაზ სონღულაშვილი 2018 წლის სააღდგომო ქადაგებაში.

საქართველოში რამდენიმე ბაპტისტური თემია, რომლებიც ერთმანეთისგან თეოლოგიითა და ეკლესიოლოგიით განსხვავდებიან. ეს გამოიხატება როგორც ეკუმენური ურთიერთობებისადმი დამოკიდებულებაში, ისე სოციალური საკითხებისადმი მიდგომებში. რელიგიათშორისი დიალოგისა და უმცირესობებისადმი დამოკიდებულების თვალსაზრისით არაერთგვაროვანი ხედვა არსებობს თავად საქართველოს ევანგელურ-ბაპტისტურ ეკლესიაშიც.

საქართველოს ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესია

ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის წინამძღვრების თქმით, საქართველოში დაახლოებით 5000-მდე ბაპტისტია, რომელთაგან უმრავლესობა თბილისში ცხოვრობს.  თემის წევრები ასევე ცხოვრობენ ზუგდიდში, ოზურგეთში, ფოთში, ქუთაისში, ახალციხეში, გორში, ხაშურში, თელავში, ლაგოდეხში, ახალსოფელში, ახმეტაში, დედოფლისწყაროში, გურჯაანსა და სოფელ გამარჯვებაში.

თბილისში ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესია 1867 წელს შეიქმნა რუსეთიდან გადმოსახლებული მალაკნების წიაღში. თავიდან ბაპტისტური თემი, ძირითადად ეთნიკური რუსებისგან შედგებოდა, რომელშიც იყვნენ ქართველებიც, სომხებიც და ოსებიც, თუმცა ქართულენოვანი მორწმუნეების სიმცირის გამო, წირვა-ლოცვა მხოლოდ რუსულ ენაზე სრულდებოდა.

1919 წელს ქართულენოვანი ეკლესია სამხედრო სამსახურიდან ახალდაბრუნებულმა ილია კანდელაკმა დააარსა. ქართული მსახურება ქართულად მოსაუბრე მრევლის ზრდის კვალდაკვალ დაიწყო. ამ პროცესში მათ რუსულენოვანი თემიც ეხმარებოდა. ეპისკოპოსი რუსუდან გოცირიძე ჰყვება, რომ ილია კანდელაკმა საგალობლები ქართულ ენაზე გადათარგმნა.

„რუსული ასოებით დაწერა ქართული სიტყვები, რომ [რუსული ეკლესიის] გუნდი ქართულ მსახურებას დახმარებოდა“, - ამბობს მეუფე რუსუდანი.

წლების მანძილზე ქართული, რუსული, სომხური და ოსური თემი ერთად ლოცულობდა. მსახურებას რუსული თემი იწყებდა, შემდეგ კი ქართველები, სომხები და ოსები აგრძელებდნენ.

  •  

    დევნა საბჭოთა პერიოდში

    საბჭოთა ხელისუფლების რეპრესიული პოლიტიკა ყველა რელიგიურ გაერთიანებას შეეხო. მათ დევნიდნენ, შეკრების ადგილებს უხურავდნენ, სასულიერო პირებს ასახლებდნენ და უკრძალავდნენ მსახურებას. 1927 წელს ბაპტისტური ეკლესიის დამაარსებელი ილია კანდელაკი მოკლეს.

    „ღვთისმსახურებიდან წამოსულს აედევნენ და კისისხევის (თელავის მაზრა) რკინიგზის სადგურთან ჩაცხრილეს. მაშინ არავის ეგონა, რომ ეს სახელმწიფო ტერორის დასაწყისი იქნებოდა“, - ამბობს ეპისკოპოსი მალხაზ სონღულაშვილი.

    1930-იან წლებში სტალინის რეჟიმმა სასულიერო ლიდერები და მათთან ერთად ბევრი ბაპტისტი მორწმუნე ციმბირში გადაასახლა.

    „იქედან ზოგი დაბრუნდა, ზოგი - ვერა. სასულიერო პირთაგან ვინც დაბრუნდა, იმდენად გატეხილი იყო, ვეღარ გააგრძელეს ღვთისმსახურება. რამაც იმ დროს ეკლესია გადაარჩინა, ქალების შეუპოვრობა იყო. ქალები იკრიბებოდნენ, სახარებას კითხულობდნენ, ერთმანეთს ეხმარებოდნენ. ამიტომ, როცა მოგვიანებით ეკლესიამ თავისუფლებას მიაღწია, არავის უკითხავს, შეიძლება თუ არა ქალი იყოს ღვთისმსახური“, - ამბობს სონღულაშვილი.

    ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესია ძლიერი ავტონომიით გამოირჩევა. იმის გამო, რომ ეკლესიის სტრუქტურა არ არის ცენტრალიზებული, ქალის მღვდელმსახურად კურთხევას რთული და ხანგრძლივი თეოლოგიური დისკუსია არ დასჭირვებია.

    2006 წელს რუსუდან გოცირიძე ჯერ მღვდლად, ხოლო 2008 წელს, ეპისკოპოსად აკურთხეს. რელიგიური მსახურების გარდა, მეუფე რუსუდანი აკადემიურ საქმიანობას ეწევა, იკვლევს გენდერული თანასწორობის საკითხებს და ფემინისტური თეოლოგიის შესახებ ლექციებს კითხულობს. რუსუდან გოცირიძე, ასევე სახალხო დამცველთან არსებული რელიგიათა საბჭოს აქტიური წევრია.

    2014 წელს ამერიკის შეერთებული შტატების სახელმწიფო დეპარტამენტმა რუსუდან გოცირიძეს „ქალთა საერთაშორისო სიმამაცის ჯილდო“ მიანიჭა. მეუფე რუსუდანს ეს ჯილდო ამერიკის პირველმა ლედიმ, მიშელ ობამამ გადასცა. სახელმწიფო მდივნის ყოველწლიური საერთაშორისო მამაცი ქალის ჯილდო დაწესდა 2007 წელს იმ ქალების ღვაწლის დასაფასებლად, რომლებიც გამოირჩევიან განსაკუთრებული სიმამაცითა და წინამძღოლობის უნარით ადამიანის უფლებების, ქალთა თანასწორობის დაცვისა და სოციალური პროგრესის ხელშეწყობის სფეროში. „ეპისკოპოს გოცირიძის დაჯილდოება არის საქართველოს ყველა მოქალაქისათვის სასარგებლოდ შემწყნარებლობის, შესაძლებლობებისა და თანასწორობის უზრუნველსაყოფად გაწეული საქმიანობის აღიარება“, - ასე შეაფასა საქართველოში ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩომ ეს მოვლენა.

    ქალთა მღვდელმსახურების უფლებასა და ამ თვალსაზრისით, თანასწორობას ყველა ბაპტისტური ეკლესია არ აღიარებს.

    ეპისკოპოსი რუსუდან გოცირიძე ამბობს, რომ წლების წინ პატრიარქალური კულტურის გავლენა არც საქართველოს ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიისთვის იყო უცხო, თუმცა დროთა განმავლობაში დისკუსიისა და დიალოგის შედეგად ეს მიდგომა შეიცვალა.

    „ბაპტისტურ თეოლოგიაში თანასწორობის იდეა ინტერპრეტაციის საშუალებას იძლევა. ეს იდეა მარტინ ლუთერის რეფორმებიდან მოდის და მას თემის პოლიტიკური მხარდაჭერა სჭირდება. თავიდან ქალისა და მამაკაცის თანასწორობა არც ჩვენს რელიგიურ პრაქტიკაში იყო  ერთმნიშვნელოვნად აღიარებული, თუმცა ეკლესია ხაზს უსვამდა იმ დიდ როლს, რომელიც ქალებმა გასწიეს“, - ამბობს გოცირიძე.

    მისი თქმით, რეპრესიების დროს ქალების მიერ გამოჩენილმა თავდადებამ დიდი გავლენა იქონია იმაზე, რომ 90-იან წლებში დაწყებულ თეოლოგიურ დისკუსიებში ევანგელურ-ბაპტისტურმა ეკლესიამ თანასწორობის სასარგებლოდ გადაწყვეტილება თითქმის უმტკივნეულოდ მიიღო.

  •  

    საქართველოს ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის ურთიერთობა სხვა რელიგიურ გაერთიანებებთან

    საბჭოთა რეპრესიებისა და პოლიტიკური დევნის პირობებში რელიგიური გაერთიანებები ერთმანეთთან უფრო იყვნენ დაკავშირებული, ვიდრე დღეს, თუმცა ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესია ყოველთვის გახსნილი იყო ეკუმენური[1] დიალოგისა და სხვა კონფესიებთან თანამშრომლობისთვის.

    ჯერ კიდევ 1960-იან წლებში ევანგელურ-ბაპტისტურ ეკლესიასა და საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიას შორის მეგობრული ურთიერთობები არსებობდა. მართლმადიდებელი ეკლესიის პატრიარქი ეფრემ II და ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის წინამძღოლი თეოდორე ქოჩორაძე მეგობრები იყვნენ, თუმცა ორ ეკლესიას შორის ურთიერთობას ფორმალური სახე არ ჰქონია. 1977 წელს, მართლმადიდებელი ეკლესიის პატრიარქის, ილია II-ის აღსაყდრების პროცესს ეპისკოპოსი მალხაზ სონღულაშვილიც ესწრებოდა.

    „დეკემბრის ცივი, სუსხნიანი დღე იყო. ხალხით გავსებულ ტაძარში ყველას ძალიან დიდი იმედის და სიახლის განცდა გვქონდა. მართლაც რომ ბევრი სიახლე მოხდა, ახალგაზრდა პატრიარქმა უამრავი ნოვატორული ნაბიჯი გადადგა, რომელთაგან ერთ-ერთი ეკუმენური ურთიერთობების გაღრმავება იყო“, - იხსენებს ეპისკოპოსი მალხაზ სონღულაშვილი.

    შეიქმნა თეოლოგიური კომისია, რომელშიც მართლმადიდებელი ეკლესიისა და ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის ხუთ-ხუთი წარმომადგენელი შედიოდა. კომისია რეგულარულად აწყობდა შეხვედრებს და სხვადასხვა თეოლოგიურ საკითხებს განიხილავდა.

    „ეს იყო ძალიან გულწრფელი სურვილი, ეთანამშრომლათ ერთმანეთთან“, - ამბობს სონღულაშვილი, - „ამის ინიციატორი კათოლიკოს-პატრიარქი იყო, რასაც საქართველოს ბაპტისტური ეკლესიის წინამძღვარი გიორგი ბოლღაშვილიც დათანხმდა. ამის გამო მან უამრავი წნეხი გადაიტანა, როგორც უშიშროებისგან, ისე რუსული საეკლესიო წრეებისგან, რომლებიც ყოველგვარი ურთიერთობის წინააღმდეგი იყვნენ“, - აღნიშნავს სონღულაშვილი.

    თეოლოგიურმა კომისიამ დოკუმენტი მიიღო - გადაწყდა, რომ ორ ეკლესიას ერთობლივი ღვთისმსახურება უნდა ჩაეტარებინა. უშიშროების სამსახურის და რუსული საეკლესიო წრეების წინააღმდეგობის გამო ეს ვერ მოხერხდა, თუმცა ბოლღაშვილი პატრიარქმა მართლმადიდებელ ეკლესიაში მიიწვია. ამის შემდეგ ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის წინამძღოლმა სამშაბათობით სიონის საკათედრო ტაძარში ქადაგება დაიწყო ბაპტისტური ეკლესიის მგალობელთა გუნდის თანხლებით.

    „მაშინ ეკლესია ასეთი გავლენიანი არ იყო. წნეხის ქვეშ იყო ხელისუფლების მხრიდან და ყველას ჰქონდა იმის განცდა, რომ არ ჰქონდა მნიშვნელობა, რომელ თემს წარმოადგენდი. მორწმუნე ადამიანებს უნდა ეთანამშრომლათ ერთმანეთთან იმისთვის, რომ გადარჩენილიყვნენ“, - ამბობს ეპისკოპოსი.

    პატრიარქს ახალი ინიციატივა ჰქონდა - ბიბლია ახალქართულით უნდა ეთარგმნათ. ეპისკოპოსი სონღულაშვილი იხსენებს, რომ იმ დროს ეს სარისკო გადაწყვეტილება იყო, რადგან როგორც საზოგადოებაში, ისე საეკლესიო წრეებში, ეს მკრეხელობად ითვლებოდა. შესაბამისად, ამ ინიციატივას ბევრი მოწინააღმდეგეც გამოუჩნდა.

    თუმცა პატრიარქი მტკიცე პოზიციაზე იდგა, რის შედეგადაც რამდენიმე წევრისგან შემდგარი მთარგმნელობითი კომისია შეიქმნა. მათ შორის იყო 23 წლის მალხაზ სონღულაშვილი, ლიტერატურათმცოდნე, ფოლკლორისტი და აღმოსავლეთმცოდნე, ზურაბ კიკნაძე, ქართველი ებრაელი ფილოლოგი და მთარგმნელი ნისან ბაბალიკაშვილი, ასევე ცნობილი მთარგმნელი, ბაჩანა ბრეგვაძე. ბიბლია ახალქართულით მრავალწლიანი შრომის შემდეგ, 1989 წელს გამოიცა ბრიტანეთის ბიბლიური საზოგადოების დახმარებით.

    „დაუჯერებელი იყო ჩემთვის და დიდი პატივიც, თუმცა, თუკი ეს დიალოგი მაშინ შესაძლებელი იყო, დღეს სრულიად დაუჯერებელია, რადგან ამ ორ ეპოქას შორის რელიგიური ნაციონალიზმის ეპოქაა, რომელიც საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ აზვირთდა და ყველა ის მონაპოვარი დაგვაკარგვინა, რომელიც ამ ეკლესიებს შორის არსებობდა“, - ამბობს სონღულაშვილი.

    ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესია ინტერრელიგიურ დიალოგში დღესაც აქტიურად არის ჩართული. ინტერრელიგიურ პროექტებს შორისაა „მშვიდობის აკადემია“, რომელშიც მუსლიმი, ქრისტიანი და ეზიდი მოსწავლეები მონაწილეობენ. ეკლესიის კარი ღიაა სხვადასხვა რელიგიური გაერთიანებისთვის, მაგალითად მუსლიმი თემისთვის, რომლის სულიერ წინამძღვრებთან ერთადაც ევანგელურ-ბაპტისტურმა ეკლესიამ ისტორიული ლიტურგია რამდენჯერმე გამართა. ეკლესიის ისეთ მაღალ ლიტურგიულ მსახურებას, როგორიცაა დიდი ხუთშაბათი, რეგულარულად ესწრებიან და ფეხისბანის რიტუალში მონაწილეობენ შიიტი და სუნიტი მუსლიმები, იეზიდები, კათოლიკეები, მართლმადიდებლები, ებრაელები, კრიშნას მიმდევრები და აშ. საქართველოს ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის ლიტურგიულ კალენდარში საგანგებოდ არის დაწესებული ქრისტიანი, მუსლიმი, ებრაელი, ჰინდუ და სხვა მოღვაწეების ხსენების დღეები. წმინდანებს შორის მოიხსენებიან ქრისტიანი - შოთა რუსთველი, მუსლიმები - პოეტი, სწავლული და მისტიკოსი ჯალალ ედ-დინ რუმი და ღვთისმეტყველი რაბია ალ-ბასრი, ასევე იუდეველი  რაბი აკიბა.

    საქართველოს ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესია არის მსოფლიოში ბაპტისტთა ყველაზე მასშტაბური გაერთიანების, ბაპტისტთა მსოფლიო ალიანსისა და ასევე ევროპის ბაპტისტური ფედერაციის სრულუფლებიანი წევრი. ის ასევე აქტიური წევრია ევროპის ეკლესიათა კონფერენციისა, რომელიც ეკლესიათა მსოფლიო საბჭოს რეგიონალურ ორგანიზაციას წარმოადგენს. ბაპტისტთა მსოფლიო ალიანსი აქტიურად თანამშრომლობს, თეოლოგიური დიალოგების თვალსაზრისით, რომის კათოლიკე, ანგლიკანურ, რეფორმირებულ და მართლმადიდებელ ეკლესიებთან.

  •  

    სოციალური პასუხისმგებლობა

    „სოლიდარობის გამოხატვა ყველა ჩაგრული ადამიანის მიმართ - მგონია, რომ ეს არის ყველაზე მნიშვნელოვანი მონაპოვარი ჩვენი ეკლესიისთვის“, - ამბობს ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის ეპისკოპოსი მალხაზ სონღულაშვილი. მისი თქმით, ყველაზე მნიშვნელოვანი რამ, რაც ეკლესიამ წლების განმავლობაში ისწავლა, სოციალური სამართლიანობისთვის ბრძოლაა, რადგან უსამართლობა უცხო არც მათთვის ყოფილა.

    ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესია მიიჩნევს, რომ სოციალური სამართლიანობისთვის ბრძოლაში ეკლესიის სოციალური პასუხისმგებლობა მნიშვნელოვანი ფაქტორია.

    1999 წელს ეკლესიამ დააარსა ჰუმანიტარული ასოციაცია „ბეთელი“. 2005 წელს გაიხსნა ამავე სახელობის ცენტრი, რომელიც დღეს 50-მდე მოხუცებულს უვლის.

    „თავდაპირველად ჩვენი ეკლესიის წევრ მოხუცებულებს უვლიდნენ მოხალისეები, რომელთაც მცირე სამედიცინო გამოცდილება ჰქონდათ. მოგვიანებით მივხვდით, რომ მარტო ეკლესიის წევრებზე ზრუნვა არ იყო საკმარისი და საქმიანობა ეკლესიის საზღვრებს გასცდა. თუმცა ამას ფინანსური მხარდაჭერა სჭირდებოდა, რადგან მხოლოდ საკუთარი სახსრებით ამას ვერ მოახერხებდა ეკლესია. დაგვეხმარა გერმანული ბაპტისტური კავშირი და ჩამოყალიბდა დიაკონისელთა ორდენი, რომელიც დღემდე ფუნქციონირებს და მთლიანობაში 400-მდე ადამიანს ეხმარება“, - ამბობს ეპისკოპოსი რუსუდან გოცირიძე.

    ეკლესია ოჯახში ძალადობის მსხვერპლ და უსახლკარო ადამიანებსაც ეხმარება. „კეთილი სამარიტელის სახლი“ ოჯახში ძალადობის მსხვერპლი გოგონებისთვის შეიქმნა, თუმცა დღეს თავშესაფრის არმქონე ოჯახებსაც იკედლებს.

    2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის შემდეგ ევანგელურ-ბაპტისტურმა ეკლესიამ გადაწყვიტა დაზარალებულ ახალგაზრდებს დახმარებოდა - 2009 წელს საგანმანათლებლო პროექტი წამოიწყო წეროვანის დევნილთა დასახლებაში, სადაც დაქირავებული მასწავლებლები ადგილობრივ მოსწავლეებს გამოცდებისთვის ექვს საგანში უსასყიდლოდ ამზადებდნენ. თბილისსა და ყვარელში დღემდე მოქმედებს საგანმანათლებლო დღის ცენტრი, სადაც ბავშვები სკოლის შემდეგ გაკვეთილებს ამზადებენ.

    უკვე 15 წელია, ეკლესია ქუჩაში მომუშავე ბავშვებსაც ეხმარება. უფასო სასადილო მოქმედებს გორში, სადაც სოციალურად დაუცველ და ომით დაზარალებულ მოსახლეობას კვირაში ექვსი დღე ცხელი კერძით უმანსპინძლდებიან.

    ***

    საქართველოს ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესია დღესაც რეფორმებისა და განახლების პროცესს გადის. ეკლესიის წევრებს ზოგჯერ განსხვავებული თეოლოგიური მიდგომები და ხედვები აქვთ, თუმცა მათ საერთო ღირებულებები, ტოლერანტობა და მაღალი სოციალური პასუხისმგებლობა აერთიანებთ.

     

    [1] ქრისტიანული ეკუმენური მოძრაობა მიზნად ისახავს სხვადასხვა ქრისტიანული ეკლესიის (კონფესიების) დაახლოებასა და გაერთიანებას. ეკუმენურ მოძრაობას საფუძველი ჩაეყარა 1910 წელს, ედინბურგში გამართულ მსოფლიო მისიონერულ კონფერენციაზე. მოძრაობამ მოიცვა ქრისტიანული ეკლესიების ცხოვრება, განათლება, სოციალური მსახურება და რიგ შემთხვევაში პოლიტიკური ქმედებაც. ეკლესიათა მსოფლიო საბჭო, რომელიც მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ შეიქმნა, გვევლინება ამ იდეების განმახორციელებლად მთელს მსოფლიოში,ხოლო რეგიონული ორგანიზაცია - ევროპის ეკლესიათა კონფერენცია - წარმოადგენს მის ევროპულ ფრთას, რომელიც ყველაზე აქტიურია, მდიდარია ინტელექტუალური და სოციალური შესაძლებლობებით და ასევე გამოცდილებით ამ სფეროში. ეკუმენური მოძრაობა კარს უხსნის ყველა ეკლესიას მონაწილეობა მიიღოს როგორც სასულიერო, ასევე სოციალურ და კულტურულ ცხოვრებაში. ეკუმენურ მოძრაობაში თავდაპირველად გაერთიანდნენ პროტესტანტული და მართლმადიდებელი ეკლესიები, ხოლო მას შემდეგ, რაც რომის კათოლიკე ეკლესიამ ფართომასშტაბიანი ცვლილებები განახორციელა ვატიკანის მეორე კრების შედეგად, ეკუმენურ მოძრაობაში სრულად ჩაერთო რომის კათოლიკე ეკლესიაც (წყარო: ჟურნალი "სოლიდარობა", №16(17), 2007).

     

    ვინ არიან ბაპტისტები და რისი სწამთ?

    ბაპტიზმი ერთ-ერთი გავრცელებული პროტესტანტული მიმდინარეობაა. მსოფლიოში დაახლოებით 100-მილიონამდე ბაპტისტია.

    სიტყვა „ბაპტისტი“ ბერძნული წარმოშობისაა და წყალში ნათლობის ტრადიციას უკავშირდება. მე-19 საუკუნიდან ბაპტისტები საკუთარ თავს ამ სახელით მოიხსენიებენ. რელიგიურ ცხოვრებაში მორწმუნეების ყურადღება გადატანილია ზრდასრულ ასაკში გაცნობიერებულ ნათლისღებაზე. ბავშვები, სანამ საკუთარი გადაწყვეტილებით არ მოინათლებიან, ფორმალურად, ეკლესიის წევრებად არ მიიჩნევიან.

    ბაპტისტურ მოძრაობას საფუძველი მე-16 საუკუნეში ჩაეყარა და რეფორმაციის შემდგომ პერიოდს ემთხვევა. რელიგიური თემის დამაარსებლად ანგლიკან მქადაგებელს ჯონ სმიტს ასახელებენ. სწორედ მან შეასრულა პირველად ნათლობის რიტუალი, როდესაც წყალში შთაფვლით ჯერ თვითონ მოინათლა თავი, შემდეგ კი თავისი თანამოაზრე თომას ჰელვისიც მონათლა. 1609 წელს, სმიტმა მომხრეებთან ერთად, ამსტერდამში ახალ ეკლესიას დაუდო სათავე. ასე გაჩნდა მე-17 საუკუნის დასაწყისში პირველი ბაპტისტური გაერთიანებები ჰოლანდიაში. როდესაც ინგლისში რელიგიური დევნის ტალღამ გადაიარა, ამსტერდამიდან სმიტის მიმდევრების ნაწილი თომას ჰელვისის თაოსნობით, ინგლისში დაბრუნდა. 1612 წელს ლონდონში ინგლისის პირველი ბაპტისტური თემი ჩამოყალიბდა.

    ბაპტისტები აღიარებენ ყოვლადწმინდა სამებას, იესო ქრისტეს ორბუნებოვნებასა და ქალწულისგან შობას. ბაპტისტური მოძღვრების ერთ-ერთი ფუნდამენტური მახასიათებელი სახელმწიფოსა და ეკლესიის ურთიერთგამიჯვნის პრინციპია. ეკლესია გამორჩეულია თავისი სტრუქტურითაც: ნაკლებად იერარქიულია და არ აქვს მკაცრად დადგენილი ლიტურგიული ფორმები.

     

    ფოტო: დათო ფარულავა; ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის არქივი

     

    სტატიის მომზადება შესაძლებელი გახდა ამერიკელი ხალხის გულუხვი დახმარების წყალობით, რომელიც აშშ-ს საერთაშორისო სააგენტოს (USAID) მეშვეობით იქნა გაწეული. სტატიის შინაარსზე პასუხისმგებელია ავტორი. ის შესაძლოა არ გამოხატავდეს USAID-ის, აშშ-ის მთავრობის ან აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის შეხედულებებს.

    პროექტს ახორციელებს ორგანიზაცია "ტოლერანტობის და მრავალფეროვნების ინსტიტუტი" აშშ-ს საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) კანონის უზენაესობის მხარდაჭერა საქართველოში (PROLoG) პროგრამის ფარგლებში, რომელიც ხორციელდება აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის (EWMI) მიერ.